Korumalı İşyeri

KORUMALI İŞYERİ DESTEĞİNE YÖNELİK PROJELER

a) Amaç

Bu desteğin amacı; engelli istihdamı alanındaki sosyal paydaşların desteklenmesi, engelli istihdamının altyapısının geliştirilmesi, işgücü piyasası içinde çalışma imkânı olmayan engelli bireylerin desteklenmesi amacı ile kurulan korumalı işyerlerinin güçlendirilmesi ve etkinliklerinin artırılması ve toplumda belirli bir işletme modelinin oluşturulmasını sağlamak amacı ile hazırlanacak projelerin usul ve esaslarını belirlemektir.

Günümüzde korumalı işyerleri, pek çok ülkede birbirinden farklı ve çeşitlilik gösteren kurumsal örgütlenmelerle çalışmak isteyen engellilere iş imkânı sağlamaktadır.

Ülkemizde engellilerin istihdamına ilişkin politikalar büyük ölçüde kota, ceza ve teşvik sistemine dayanmaktadır. İzlenen bu politikanın özellikle zihinsel veya ruhsal engellilerin istihdamında istenilen sonuçları yeterince sağlayamaması başka istihdam yöntemlerinin de ele alınması gerekliliğini ortaya koymuştur. Bu yöntemlerden birisi olan korumalı işyerleri de normal işgücü piyasasına kazandırılmaları güç olan engelliler için geliştirilen bir istihdam yöntemidir.

Ülkemiz açısından korumalı işyerleri, işgücü piyasasına kazandırılmaları görece güç olan engel gruplarından zihinsel veya ruhsal engellilerin eğitim düzeyleri, bir mesleğe sahip olma imkânları ve işsizlik oranları göz önünde bulundurulduğunda, çok daha büyük önem arz etmektedir. Bu kapsamdaki engelliler kota-ceza yöntemi çerçevesinde işverenler tarafından en az tercih edilen, istihdam edilme oranları en düşük olan bireylerdir. Bu bireylerin korumalı işyerlerinde istihdam edilmeleri, engellilerin hem bireysel gelişim sürecini pekiştirmeleri hem de topluma uyum sağlamaları açısından büyük önem arz etmektedir.

Ülkemiz açısından ortaya konan bu ihtiyaç, 2005 yılında yürürlüğe giren 5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanun ile tespit edilmiş ve anılan Kanunda bu konuda düzenlemelere yer verilmiştir. Bu düzenlemelerde, korumalı işyerlerine devlet tarafından teknik ve mali destekler sağlanacağı da belirtilmiştir. 27.01.2022 tarih 31732 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Korumalı İşyerleri Hakkında Yönetmelik ve 20.04.2016 tarih 29699 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Korumalı İşyerlerinde Çalışan Engellilerin Ücretlerine Karşılık İşverene Yapılacak Ödeme Hakkında Yönetmelik ile bu alandaki usul ve esaslar açıklanmıştır.

---

b) Kapsam

Korumalı işyerlerinin desteklenmesi ve güçlenmesi amacı ile hazırlanacak projeler, 4857 sayılı Kanunun 101. maddesi gereğince tahsil edilen idari para cezalarından desteklenecektir.

Projeler; en az beş zihinsel veya ruhsal engelli bireyin çalıştığı veya çalışacağı ve çalışanların en az yüzde ellisi engellilerden oluşacak korumalı işyeri statü belgesi alınmış korumalı işyerinin geliştirilmesi için hazırlanacaktır. Kurulacak işyeri ilgili mevzuatı gereğince bir işyerinin şubesi olarak da kurulabilir.

---

c) Hedef

Bu teklif çağrısı kapsamında desteklenecek projeler ile engelli kişilerin haklarını savunan sosyal tarafların desteklenmesi, engelli istihdamının altyapısının geliştirilmesi, işgücü piyasasında normal şartlar altında çalışma imkânı kısıtlı olan zihinsel ve ruhsal engelli kişilere istihdam ortamları oluşturulması amacıyla korumalı işyerlerinin yaygınlaştırılması, bu tür işletmelerin sayısının ve etkinliklerinin artırılması ve engelli istihdamında artış hedeflenmektedir.

---

d) Kimler Proje Hazırlayabilir?

Proje sunabilecekler, Türkiye’de faaliyet gösteren ve Korumalı İşyerleri Hakkında Yönetmelik gereğince Korumalı İşyeri Statü Belgesi alan işletmelerdir.

---

e) Neler Desteklenecek?

Bu Teklif Çağrısı kapsamında proje faydalanıcısı tarafından gerçekleştirilecek harcamaların uygun maliyet olarak değerlendirilebilmesi için aşağıdaki şartları taşıması gerekmektedir:

• Harcamalar faydalanıcı tarafından İŞKUR mevzuatı kapsamında gerçekleştirilecektir.

• Maliyetler proje teklifinde tahmini olarak bütçelendirilmiş olmalıdır.

Kaynak tahsis edilmesine karar verilen projelere aşağıdaki destekler verilebilecektir.

1- Kuruluş sermayesi desteği: Korumalı işyerinin kapasitesinin artırılması için gerekli olan sermayenin % 60’ı kuruluş tarihinden itibaren bir yıl içerisinde hibe olarak tahsis edilecektir. Hibe rakamı en fazla 150 bin TL olabilecektir. Verilecek destek ile korumalı işyeri için gerekli olan makine, donanım, demirbaş ve bunlara ait sarf malzemesi giderleri karşılanabilecektir. Verilecek desteğin % 40’ı nakit olarak proje sahibi tarafından projeye tahsis edilecektir.

2- Engelli ücret desteği: Proje başlangıcından itibaren korumalı işyerinde çalışacak engelli işçilerin ücret giderleri, brüt asgari ücret üzerinden ilk bir yıl boyunca Engelli ve Eski Hükümlü Çalıştırmayan İşverenlerden Tahsil Edilen İdari Para Cezalarını Kullanmaya Yetkili Komisyona Dair Yönetmeliğe göre kurulan Komisyon tarafından desteklenecektir. Korumalı İşyerlerinde Çalışan Engellilerin Ücretlerine Karşılık İşverene Yapılacak Ödeme Hakkında Yönetmelik başta olmak üzere başka mevzuatlarda engelli çalışanlara ilişkin ücret desteği veya sigorta prim desteği verilmesi halinde mükerrerliği önlemek amacı ile bu destek tutarları ödenecek ücret desteğinden düşülecektir.

3- İşletme giderleri desteği: Sözleşme imza tarihinden itibaren bir yıl boyunca işletme giderlerinin (su, elektrik, ısınma, iletişim, tanınırlık) fatura bedellerinin % 60’ı desteklenecektir. İşletme giderleri desteği Proje Başvuru Rehberinde belirlenen kuruluş sermaye desteğinin % 12 si kadar ödenir. Ancak tanınırlık giderinin payı, işletme giderleri desteği bütçesinin % 25’ini aşamaz. Proje kapsamındaki korumalı işyeri, 3 yıl boyunca Komisyon tarafından İŞKUR ve EYHGM takip ve denetime tabi olacaktır. Bu 3 yıllık süre içerisinde başlangıçta alınan makine ve donanımın satış veya devri yapılamayacaktır. Korumalı işyerinin kuruluşundan itibaren 3 yıl içerisinde herhangi bir nedenle (sel, deprem, yangın gibi mücbir sebepler hariç) kapanması, tasfiye edilmesi veya çalışan engelli sayısının belirtilen sayıdan aşağı düşmesi halinde bir ay içerisinde eski sayıya ulaşamaması durumunda başlangıçta hibe olarak verilen kuruluş sermayesi yasal faizi ile birlikte geri alınacaktır.

İşin yürütülmesi sırasında ortaya çıkabilecek zararlara karşılık üç yıl süre ile proje kapsamında destek verilen demirbaşların ve işyerinin her türlü riske karşı koruyucu şekilde kapsamlı sigorta yaptırılması zorunludur.

Proje kapsamındaki ödemeler sözleşme makamınca gerekli değerlendirmeler yapılarak Sosyal Güvenlik Kurumları Harcama Belgeleri Yönetmeliği’nde belirtilen belgeler karşılığında gerçekleştirilecektir. Ödemeler yapılırken proje faydalanıcısının vergi, sosyal güvenlik kurumu prim ve idari para cezası borcu olup olmadığı -mümkünse- sistem üzerinden, değilse ibraz edilen belgeler üzerinden değerlendirilecektir. Projenin yürütümü sırasında hiçbir gerekçe ile ilave maliyet talepleri karşılanmayacaktır.

---

f) Desteklenmeyecek Maliyetler

• Korumalı işyerinde çalışacak personele ödenecek seyahat masrafları ve harcırahları,
• Motorlu taşıtlara ilişkin alım, kiralama, vergi, yakıt vb. giderler.

---

g) Projeler İle İlgili Hususlar

Bir projenin kuruluş sermayesi destek süresi 12 aydan fazla olamaz. Desteklenen proje faydalanıcıları korumalı işyeri statü belgesini ve faaliyetlerini en az 3 yıl sürdürmek zorundadır. Projelerin uygulanma döneminde korumalı işyerlerine veya engellilere yönelik yapılacak mevzuat değişikliklerinden mükerrer olarak faydalanılamayacaktır. Projenin yürütümü, korumalı işyerinin kurulduğu ilde gerçekleştirilecektir.

Aynı proje sahibi kuruluş tarafından, doğrudan ya da başka gerçek ve tüzel kişiliklerle ortaklık yahut işbirlikleri yolu ile birden fazla proje teklifi sunulamayacaktır. Aksi durumun tespiti halinde projeler değerlendirmeye alınmayacak, projelerin kabul edilmiş olması halinde ise bu durum projelerin iptal sebebi sayılacaktır.

Hibe çağrısı kapsamında desteklenmesine karar verilecek tüm projeler, Korumalı İşyerleri Hakkında Yönetmelik hükümlerine uygun olarak yürütülmek zorundadır. Söz konusu projelere aynı yönetmelik hükümlerine uygun olarak korumalı işyeri statüsü kazandıktan sonra hibe desteği sağlanacak ve bu statünün yönetmelik hükümlerine aykırılık nedeniyle sona ermesi halinde verilen destek sona erdirilerek, proje rehberi ve sözleşme hükümleri çerçevesinde gerekli müeyyideler uygulanacaktır.

Korumalı işyerleri, 4857 sayılı İş Kanunu, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, vergi mevzuatı ve diğer ilgili mevzuattan kaynaklanan yükümlülüklerini tam ve eksiksiz olarak yerine getirmekle mükelleftir. Projenin uygulama döneminde korumalı işyerlerine getirilecek yeni teşvikler olması ve bu teşviklerin proje destekleri ile çakışması halinde proje kapsamında verilen destek sona erdirilecektir.

---

h) Başvuru İçin Gerekli Belgeler

Korumalı işyeri desteğine başvuran isteklinin aşağıdaki belgelerden kendisi ile ilgili olanlarını tam ve eksiksiz hazırlaması gereklidir. Belgelerde eksiklik bulunması halinde hiçbir şekilde proje değerlendirilmeye alınmayacaktır.

1- Talep dilekçesi,
2- Korumalı işyeri statü belgesi aslı veya onaylı örneği, 3- Proje Başvuru Formu,
4- Başvuru Sahibinin Beyanı,
5- Başvuru sahibinin (kamu kurum ve kuruluşları hariç) hukuki durumunu kanıtlayıcı belge (ticaret sicil gazetesi, vakıf senedi, dernek tüzüğü, esnaf odası kaydı örneği gibi),
6- Sivil toplum kuruluşlarına ait iktisadi işletmeye ait belgelerin aslı veya noter onaylı örneği,
7- Dernekler için İl Sivil Toplumla İlişkiler Müdürlüğü’nden alınmış güncel “Faaliyet Belgesi”, dernek yetkili kişileri yazısı ile üst kuruluşa tabi olunup olunmadığı yazısı, 8- İmza sirkülerinin aslı veya noter onaylı örneği,
9- Başvuru sahibi kurum/kuruluş adına başvuru ve imzaya yetkili olunduğuna dair belgenin aslı (bu belge, adına başvuru yapılan kurumca İŞKUR’a hitaben resmi yazı formatında düzenlenecek ve yetkili kişinin imza tatbiki olacaktır),
10- Başvuru yapılan kurum ve kuruluşun güncel İŞKUR (Kurumca eklenecektir), vergi, SGK prim, SGK tarafından kesilmiş ve ödenmemiş idari para cezası olmadığına ya da yapılandırıldığına dair ilgili birimlerden alınmış güncel belgelerin aslı (kamu kurum ve kuruluşları hariç), (Proje sahibinin son başvuru tarihi itibariyle, vergi borcunun 5.000 Liranın üstünde olmaması, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ve İŞKUR’a ödenmemiş veya yapılandırılmamış borcunun bulunmaması gerekmektedir.),
11- Proje sahibinin kuruluş sermayesinin % 40’ını temin ettiği veya temin edeceğine dair bilgi ve belgeler (sponsorluk anlaşması, banka dekontu gibi),
12- Proje Bütçe Tablosu (Başvuru formu eklerinden ilgili olan tablo kullanılacaktır. Toplam proje bütçesi belirtilecek ve Komisyondan talep edilen ile kendi kaynakları ile karşılananlar ayrıca belirtilecektir),
13- Yönetici ve personelin (engelliler dahil) isimleri ve görev tanımları,
14- Daha önce İŞKUR ile düzenlenen ve/veya devam eden kurs veya faaliyet olması halinde, bunların ara ve nihai raporları veya sonuçları hakkındaki bilgi notu.

---